80% Polaków nie rozróżnia brutto a netto / ZnajdzPrace+

80% Polaków nie rozróżnia brutto a netto

Na rozmowie bajka – obiecana kwota spełnia Twoja oczekiwania. Tymczasem przychodzi wypłata i na konto wpływają nędzne resztki… Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego Twoja wypłata wygląda inaczej niż kwota, którą obiecano Ci podczas rozmowy o pracę? Albo dlaczego kolega, który zarabia „tyle samo”, ma więcej na koncie? Jeśli tak, nie jesteś sam – aż 80% Polaków ma problem z rozróżnieniem kwoty brutto od netto. Szok, prawda? Ale spokojnie, dziś to zmienimy!

brutto a netto

Brutto a netto – jak to policzyć?

Wyobraź sobie, że idziesz do sklepu. Widzisz super buty za 500 zł, ale przy kasie okazuje się, że musisz zapłacić 615 zł. Dlaczego? Bo na etykiecie nie było podanej kwoty VAT. I o ile w Polsce taki scenariusz Cię nie spotka, o tyle dla wielu osób – np. z USA – to znajoma sytuacja.

Powyższy przykład dobrze obrazuje kwestię wypłaty, ponieważ jest z nią podobnie – brutto to po prostu kwota przed obowiązkowymi potrąceniami. Netto jest tym, co realnie ląduje na Twoim koncie.

Być może frustruje Cię, że w ofertach pracy nie ma podanych kwot netto, ale jest ku temu powód: to nie taka prosta sprawa. Zależnie od rodzaju umowy i innych czynników, wypłata netto poszczególnych pracowników może być różna nawet, jeśli mają tę samą kwotę brutto.

Sprawdź najlepsze oferty pracy z Twojej okolicy:

Zobacz więcej

Aby obliczyć to, co faktycznie otrzymasz na rękę, musisz od kwoty brutto odjąć wszystkie składki i podatki, czyli:

Podatek dochodowy (PIT): 

  • Podstawa obliczeniowa – kwota brutto minus składki na ubezpieczenie społeczne.
  • Stawka – 12% od kwoty do 120 000 zł oraz 32% od kwoty powyżej tej granicy.
  • Ulgi podatkowe –  zależności od Twojej sytuacji możesz skorzystać z różnych ulg, np. na dzieci, na internet, na leki, czy na rehabilitację.
  • Jest rozliczany co miesiąc w formie zaliczki.

Składki na ubezpieczenie społeczne (ZUS):

  • Składka emerytalna: 19,52% kwoty brutto.
  • Składka rentowa: 8% kwoty brutto.
  • Składka chorobowa: 2,45% kwoty brutto (płatna do 55 roku życia).
  • Składka wypadkowa: w zależności od branży, od 0,67% do 1,67% kwoty brutto.

Składki na ubezpieczenie zdrowotne: 

  • Składka podstawowa: 9% kwoty brutto.
  • Składka dodatkowa: 7,75% kwoty brutto (jeżeli pracujesz w sektorze publicznym).

Jakby tego było mało, od kwoty netto mogą być potrącane jeszcze inne opłaty, np. zaliczka na podatek dochodowy od dochodów kapitałowych, składki na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, czy wpłaty na fundusz socjalny. 

Najdokładniejsze informacje o tym, jak obliczyć kwotę netto, możesz uzyskać od swojego pracodawcy lub w ZUS-ie.

Dlaczego to takie ważne?

Znajomość różnic między brutto a netto jest niezwykle ważna – ponieważ bez niej nie zaplanujesz skutecznie budżetu, będzie Ci trudno wybrać ofertę pracy z wynagrodzeniem, które pozwoli Ci zaspokoić Twoje potrzeby.

Wiedza na temat obliczeń kwoty netto ułatwi Ci życie także wtedy, kiedy nie szukasz pracy. Będziesz mógł skuteczniej negocjować podwyżkę z szefem. W końcu kiedy o nią prosisz, musisz wiedzieć, o czym mówisz. Jeśli powiesz „chcę 500 zł więcej”, szef może pomyśleć o kwocie brutto, a Ty o netto. Różnica? Nawet 300 zł!

Jak to działa w praktyce?

Załóżmy, że zarabiasz najniższą krajową – 4242 zł brutto (dane na 2024 rok). Myślisz sobie: „Super, ponad 4 tysiące!”. Ale na konto wpływa… 3221,98 zł. Gdzie się podziała reszta? Utknęła w:

  • składkach na ubezpieczenie społeczne,
  • składka zdrowotnych,
  • zaliczce na podatek dochodowy.

To wszystko odejmowane jest od Twojej kwoty brutto, zanim pieniądze trafią na Twoje konto.

Brutto a netto – jak nie dać się nabrać?

„Nabrać” to może trochę za mocne słowo, ale na rozmowie kwalifikacyjnej, kiedy towarzyszy nam duży stres, możemy w emocjach uznać kwotę brutto za netto. Po spotkaniu zapytani, ile będziemy zarabiać na rękę, często nie potrafimy odpowiedzieć. Jak tego uniknąć?

  1. Zawsze proś o kwotę netto – podczas rozmowy o pracę, nie bój się dopytać: „A ile to będzie na rękę?”. To nie wstyd, to ważna dla Ciebie wiedza!
  2. Używaj kalkulatorów online – jest mnóstwo darmowych narzędzi, które przeliczą Ci brutto na netto. Wpisz kwotę i voilà – wiesz, ile mniej więcej zarobisz.
  3. Przeczytaj uważnie umowę i zadawaj pytania – nie podpisuj dokumentów, których nie rozumiesz!

Teraz, kiedy już wiesz, jak to działa, zastanów się:

  • Czy na pewno wiesz, ile zarabiasz?
  • Czy ostatnio, prosząc o podwyżkę, mówiłeś o kwocie brutto czy netto?
  • Jak ta wiedza zmieni Twoje podejście do pracy i pieniędzy?

Pamiętaj, wiedza to potęga! Teraz, kiedy rozumiesz różnicę między brutto a netto, jesteś o krok bliżej do lepszego zarządzania swoimi finansami. Może to właśnie ten moment, by poprosić o podwyżkę lub rozejrzeć się za lepiej płatną pracą?

Bonus: szybki test!

  1. Twoja wypłata to 3300 zł. Czy to kwota brutto czy netto?
  2. Szef oferuje Ci 5000 zł. O co powinieneś zapytać?
  3. Kolega chwali się, że zarabia 4500 zł. Co powinieneś wiedzieć, zanim zaczniesz mu zazdrościć?

 

Odpowiedzi: 

  1. Prawdopodobnie netto, minimalna krajowa brutto na lipiec 2024 wynosi 4300 zł!
  2. Czy to kwota brutto czy netto? 
  3. Czy mówi o kwocie brutto czy netto – różnica może być znacząca!)

Pamiętaj, nie ma głupich pytań, jeśli chodzi o Twoje pieniądze. Pytaj, ucz się, rozwijaj! A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o zarobkach i ofertach pracy, śledź nas na Instagramie i Facebooku



Anna Różak

Trendy rynku pracy, HR, a może nowe przepisy? Te tematy nie mają przede mną tajemnic (a jeśli mają – to tylko przez chwilę). O skomplikowanych sprawach piszę w prosty sposób. Sprawdzisz?”

Skomentuj