Choroby nie da się przewidzieć – często przytrafia się w najmniej oczekiwanym momencie. Nie warto jednak zwlekać z wizytą u lekarza i chodzić do pracy, kiedy źle się czujesz. Lepiej skorzystać ze zwolnienia lekarskiego i zregenerować siły. Sprawdź, jakie są zasady przyznawania L4 i jakie wynagrodzenie otrzymasz, przebywając na zwolnieniu.
Kiedy można otrzymać zwolnienie lekarskie?
Zwolnienie jest dokumentem wystawianym przez lekarza w uzasadnionych medycznie przypadkach. Dokument taki, zwany też L4, może otrzymać każda osoba, która zgłoszona została do ubezpieczenia chorobowego. Przysługuje on więc przede wszystkim osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. W niektórych przypadkach dotyczy to też osób, które podpisały umowę-zlecenie lub prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. Warunkiem jest jednak odprowadzanie dobrowolnych składek na ubezpieczenie chorobowe.
Zwolnienie lekarskie możesz otrzymać wtedy, jeśli Twój stan zdrowia nie pozwala Ci na wykonywanie obowiązków wynikających z Twojej pracy. Powody mogą być różne – począwszy od zwykłego przeziębienia, a skończywszy na pobycie w szpitalu. Zwolnienie lekarskie może też zostać wystawione z powodu dolegliwości natury psychicznej – w tym przypadku konieczna jest konsultacja z psychiatrą.
Zwolnienie lekarskie – ile jest płatne?
Kiedy otrzymasz L4 od swojego lekarza, możesz zastanawiać się: „ile dostanę na zwolnieniu?”. Wynagrodzenie wypłacane w tym czasie zwykle różni się od podstawowej pensji. Warto wiedzieć też, że przysługuje ono po tzw. okresie wyczekiwania, czyli po upływie 30 dni od rozpoczęcia pracy. Do okresu tego liczy się też czas poprzedniego zatrudnienia. Przerwa między kolejnymi okresami podlegania ubezpieczeniu chorobowemu nie powinna jednak przekroczyć 30 dni.
Szukasz pracy?
Poniżej przedstawiamy najlepsze oferty pracy w 2024 w najbardziej popularnych miastach w serwisie:
Wynagrodzenie chorobowe
Za czas przebywania na zwolnieniu lekarskim przysługuje Ci wynagrodzenie (o ile masz ubezpieczenie chorobowe). Jeśli okres ten nie przekracza 33 dni w ciągu całego roku kalendarzowego, otrzymujesz wynagrodzenie chorobowe, które wypłaca pracodawca. Jeżeli jednak masz ukończony 50. rok życia, okres ten wynosi 14 dni. Potem przysługuje Ci zasiłek chorobowy.
To, ile płatne będzie L4, zależy od przyczyny otrzymania zwolnienia. W przypadku choroby lub izolacji związanej z zapobieganiem rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych będzie to 80% wynagrodzenia. Jeśli jednak zachorujesz, będąc w ciąży lub przytrafi Ci się wypadek w drodze do pracy albo z pracy, otrzymasz 100% wynagrodzenia. Pełna stawka przysługuje też osobom, które poddają się zabiegowi pobrania komórek, tkanek lub narządów, a także przechodzą badania w związku z kandydowaniem na ich dawcę.
Zasiłek chorobowy
Po upływie 33 dni (lub 14 dni – u osób od 50. roku życia), jeśli nadal przebywasz na zwolnieniu, przysługuje Ci już zasiłek chorobowy. Zasiłek wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub pracodawcę (w zależności od liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego w miejscu pracy).
Wysokość zasiłku chorobowego oblicza się na podstawie takich samych zasad jak w przypadku wynagrodzenia chorobowego. W razie choroby dostaniesz więc 80% swojej pensji, a 100% – w przypadku choroby w czasie ciąży, wypadku w pracy, choroby zawodowej, pobierania komórek, tkanek czy narządów lub badań w tym kierunku.
Czy można wziąć zwolnienie lekarskie na dziecko?
Jeśli Twoje dziecko zachoruje, masz prawo do skorzystania z zasiłku opiekuńczego. Przysługuje Ci on, jeśli podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu i sprawujesz opiekę nad dzieckiem osobiście. Do takiego zwolnienia ma prawo zarówno matka, jak i ojciec. Co jednak ważne, rodzice nie mogą jednocześnie korzystać z L4 na dziecko i pobierać z tego tytułu zasiłku opiekuńczego.
Zwolnienie na opiekę nad chorym dzieckiem wystawia oczywiście lekarz. W przypadku dziecka, które nie ukończyło jeszcze 14. roku życia, rodzicom przysługuje prawo do 60 dni zwolnienia w roku. Po ukończeniu 14 lat dziecko traktowane jest pod tym względem tak samo, jak osoba dorosła. Wtedy więc rodzicowi przysługuje 14 dni zasiłku opiekuńczego w roku (podobnie jak w przypadku opieki nad innym członkiem rodziny). Jeśli jednak dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności, czas płatnej opieki rośnie do 30 dni.
Czy L4 przysługuje na wypowiedzeniu?
Okres wypowiedzenia to nadal okres zatrudnienia, możesz więc bez przeszkód skorzystać ze zwolnienia lekarskiego. Wynagrodzenie chorobowe za ten okres liczone jest na tych samych zasadach, co w innych przypadkach. Warto pamiętać, że kiedy przebywasz na L4, nie możesz jednocześnie mieć urlopu wypoczynkowego. Pozostał Ci zaległy urlop, a w okresie wypowiedzenia przebywasz na zwolnieniu? Pracodawca musi Ci wypłacić ekwiwalent za niewykorzystane dni urlopu.
Chociaż wystawienie L4 na wypowiedzeniu jest w pełni zgodne z przepisami, niektórzy pracodawcy podejrzliwie podchodzą do takich przypadków. Nierzadko zdarzają się kontrole pracowników, którzy przebywają na zwolnieniu podczas okresu wypowiedzenia. Pracodawca ma prawo sprawdzić, czy dana osoba faktycznie nie jest zdolna do pracy, czy może wykorzystuje L4 do innych celów. W przypadku wykrycia nieprawidłowości, pracodawca zobowiązany jest do powiadomienia o tym fakcie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Zwolnienie od psychiatry – co warto wiedzieć?
Wiele osób zastanawia się, czy może uzyskać zwolnienie lekarskie od psychiatry. Odpowiedź jest prosta – L4 od tego specjalisty traktuje się tak samo, jak dokument od każdego innego lekarza. Udaj się do specjalisty, jeśli odczuwasz problemy natury psychicznej, takie jak:
- smutek,
- przygnębienie,
- trudności z zasypianiem,
- lęk,
- niepokój.
Jeśli psychiatra zadecyduje, że potrzebujesz zwolnienia lekarskiego, wystawi je. Zwolnienie od tego specjalisty zwykle nie wiąże się z koniecznością pozostania w domu. W tym przypadku najczęściej specjalista zamieszcza w dokumencie adnotację: „chory może chodzić”. Aktywność fizyczna na świeżym powietrzu w wielu sytuacjach jest wręcz zalecana dla poprawy samopoczucia. Nie musisz więc w tym przypadku obawiać się problemów, jeśli podczas ewentualnej kontroli nie będzie Cię w domu.
Zwolnienie lekarskie – podsumowanie
Zwolnienie lekarskie jest istotnym elementem systemu opieki zdrowotnej, zapewniającym wsparcie osobom niezdolnym do pracy z powodu stanu zdrowia. Zasady przyznawania oraz wypłacania świadczeń chorobowych są jasno określone, umożliwiając pracownikom odpowiednie zabezpieczenie finansowe w trakcie choroby.
Wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy wypłacane są na podstawie konkretnych przesłanek. Możliwość uzyskania L4 w sytuacjach życiowych takich, jak opieka nad chorym dzieckiem czy też w okresie wypowiedzenia umowy o pracę świadczy o elastyczności systemu. Ma na celu ochronę zarówno zdrowia, jak i stabilności ekonomicznej pracowników.
